ptsl

Polscy badacze

Polscy Badacze Nowego Świata

 

Rocznik 1977. Polski archeolog, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Za swoją pracę doktorską, obronioną w 2007 roku, otrzymał Nagrodę Prezesa Rady Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej, jak również Nagrodę imienia Ignacego Domeyki za najlepszy doktorat z zakresu studiów latynoamerykanistycznych, ufundowaną przez Polskie Towarzystwo Studiów Latynoamerykanistycznych. Od 2002 roku współkieruje dwoma kolejnymi, polsko-peruwiańskimi projektami archeologicznymi w północnozachodnim Peru: Projektem Archeologicznym Valle de Culebras, oraz Projektem Archeologicznym Castillo de Huarmey. W trakcie tego drugiego dr Giersz kierował zespołem, który odnalazł prekolumbijskie królewskie mauzoleum w Castillo de Huarmey, z pierwszym niewyrabowanym grobowcem należącym do władczyń kultury Wari - starożytnej południowoamerykańskiej cywilizacji poprzedzającej Imperium Inków (ok. 600 - 1050 n.e.). To sensacyjne odkrycie zostało okrzyknięte jednym z 10 najważniejszych odkryć 2013 roku przez Archaeological Institute of America, a także trafiło na łamy National Geographic Magazine zarówno w jego wydaniu międzynarodowym (czerwiec 2014), jak i w poszczególnych edycjach krajowych (czerwiec-sierpień 2014), w wielu przypadkach stając się tematem okładkowym. Dr Giersz jest laureatem szeregu nagród i odznaczeń, w tym VIII edycji stypendium “Zostańcie z nami!”, ufundowanego przez tygodnik Polityka (2007), nagrody Traveler 2013 National Geographic Award za najważniejsze polskie odkrycie naukowe (2013), oraz Krzyża Kawalerskiego Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej za wybitne osiągnięcia na rzecz nauki oraz wkład we współpracę pomiędzy Rzeczpospolitą Polską i Republiką Peru (2015). Jest on uznanym ekspertem w dziedzinie archeologii Andów i Ameryki Południowej. Jest członkiem wielu stowarzyszeń powiązanych z jego profesją, między innymi The Explorers Club, oraz Society for American Archaeology. Pełni także rolę prezesa Polskiego Towarzystwa Studiów Latynoamerykanistycznych. Dr Giersz jest autorem licznych książek i artykułów z zakresu archeologii i sztuki przedhiszpańskich kultur latynoamerykańskich. Obecnie pracuje w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego na stanowisku adiunkta.

 

 

 

Głównymi zainteresowaniami badawczymi Andrzeja Karwowskiego są ikonografia i epigrafika Majów ze szczególnym uwzględnieniem okresu klasycznego oraz archeologia Amazonii. W 1999/2000 r. uczestniczył w kursie epigrafiki Majów prowadzonym na UW przez dr. Alexandra Vossa (Uniwersytet w Bonn). W 2002 r. obronił prace magisterską "Dekorowana ceramika grobowa Majów okresu klasycznego" w Instytucie Archeologii UMK w Toruniu. Od 200ł r. jest koordynatorem internetowego kursu Maya Epigraphy prowadzonego przez Ośrodek Badań Prekolumbijskich UW, Centrum Otwartej i Multimedialnej Edukacji UW we współpracy z Uniwersytetem w Bonn.

Obecnie pracuje nad rozprawą doktorską poświeconą mitologii i kosmowizji Majów. Andrzej Karwowski uczestniczył w szeregu prac wykopaliskowych w Polsce i na Ukrainie. Od 2004 r. prowadzi badania archeologiczne w Amazonii boliwijskiej, organizowane przez Stowarzyszenie "Czysty Świat" z Poznania.

 

 

 

Doktorant w Pracowni Archeologii Nowego Świata Instytutu Archeologii UJ. Jego zainteresowania związane z Ameryką Łacińską koncentrują się głównie na archeologii i sztuce Mezoameryki, zwłaszcza na kulturach Majów i Teotihuacan oraz relacjach kulturowych w tym regionie.

Mgr Wiesław Koszkul brał wielokrotnie udział w badaniach archeologicznych w Belize, Gwatemali i Meksyku, zwłaszcza w latach 2001-2005 kilkakrotnie na stanowiskach kultury Majów w Caracol i Lamanai (Belize, Tourism Development Project) oraz w Nakum i Topoxte (Gwatemala, Proyecto Triángulo). Badania te obejmowały zwłaszcza eksplorację i dokumentację grobów (Caracol, Lamanai) oraz dokumentację i analizę oddziaływań kultury Teotihuacan na kulturę Majów (Tikal, Nakum oraz Kaminaljuyu w Gwatemali). Mgr Wiesław Koszkul jest stypendystą Fundacji SYLFF (Sasakawa Young Leaders Fellowship Fund, Tokyo Fundation) w University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology, gdzie pracuje nad swoją rozprawą doktorską, zatytułowaną ?Early Classic Maya Culture in Northeastern Peten, and the Appearance and Significance of Teotihuacan Contacts in Tzakol 3 Phase in the Region.?

 

 

 

Krzysztof Makowski obecnie jest profesorem Papieskiego Katolickiego Uniwersytetu w Limie, gdzie nadzoruje specjalizację archeologia, studia doktoranckie w tej specjalizacji oraz studia terenowe.

W latach 2000-2005 pełnił funkcję dyrektora Departamentu Humanistycznego na Papieskim Katolickim Uniwersytecie w Limie (PUCP), a od roku 2005 jest dziekanem Wydziału Literatury i Nauk Humanistycznych.

Jako stypendysta rządu francuskiego uczestniczył w seminariach D.E.A. na Uniwersytecie Paryskim IV (Sorbonie) w latach 1978/79, prowadząc równocześnie badania nad rzeźbą i ikonografią Palmyry (Syria). Od 1974 pracował w Instytucie Archeologii na swoim macierzystym uniwersytecie, gdzie został mianowany profesorem. Nauczał również na Uniwersytecie Łódzkim, Uniwersytecie w Limie i w Escuela de Graduados de la U.N.M.SM. Do Peru przyjechał w roku 1982, zaproszony do współuczestnictwa w tworzeniu specjalizacji archeologia, objął katedrę archeologii porównawczej, teorii archeologii, analizy ikonografii i stylu. W latach 1975-1982 uczestniczył w projektach wykopaliskowych w Polsce, Francji i Syrii. Prowadził, miedzy innymi, Polsko-Syryjski Projekt w Bosrze, stolicy rzymskiej prowincji Arabia. W Peru współkierował Projektem Archeologicznym PUCP-ORSTOM "Alto Piura". Od 1991 kieruje Projektem - Escuela de Campo PUCP "Lomas de Lurín (PATL)". W 1993 założył wraz z Jenny Figari, Palomą Carcedo i Franciskiem Stastnym pierwszy instytut konserwacji i restauracji w Peru (IST Yachaywasi), którego do dziś jest dyrektorem akademickim. Jest również dyrektorem naukowym Projektu Archeologicznego ?Cajamarquilla?. Od 2003 współkieruje Projektem Archeologicznym ?Valle de Culebras?. W latach 2002 i 2003 pełnił funkcję dyrektora naukowego projektu "Camisea-Selva, Sierra y Costa", poświęconego ochronie i ewentualnym badaniom pozostałości archeologicznych na trasie największego peruwiańskiego gazociągu.

 

 

Zainteresowania i specjalizacja: historia, antropologia i archeologia Mezoameryki prekolumbijskiej i wczesnokolonialnej, a zwłaszcza kultura aztecka przed i po konkwiście (antropologia stroju, transformacje kulturowe, tożsamość grup tubylczych), manuskrypty piktograficzne ze środkowego Meksyku, źródła pisane w językach náhuatl i hiszpańskim.

Absolwentka Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego (2000); w latach 2000-2005 zatrudniona w Andyjskiej Misji Archeologicznej i w Ośrodku Badań nad Tradycją Antyczną UW; od 2005 r. adiunkt w OBTA UW, gdzie od 2001 r. realizuje program "Spotkania dawnych kultur" i prowadzi zajęcia z języka náhuatl wraz z wprowadzeniem do literatury azteckiej. W latach 1997-2001 brała udział w pracach wykopaliskowych w Peru i Gwatemali, a zwłaszcza w badaniach kultury Majów w monumentalnym ośrodku tej kultury, Nakum, gdzie, dzięki grantowi Komitetu Badań Naukowych (2001-2002) i w ramach współpracy z gwatemalskim Proyecto Triangulo przeprowadziła badania nad siecią osadniczą i demografią oraz nad prekolumbijskimi graffiti. W 2001 roku otrzymała stypendium Dumbarton Oaks Library and Collection, Trustees for Harvard University (Waszyngton) na realizację badań związanych bezpośrednio z przygotowywaną rozprawą doktorską, poświęconą atrybutom rangi i lokalnym konwencjom w ikonografii władzy w środkowym Meksyku w XV i XVI wieku. Badania te kontynuowała w latach 2002-2004 w Hiszpanii i Meksyku dzięki grantowi promotorskiemu KBN. Pracę doktorską obroniła w kwietniu 2005 r. na Wydziale Historycznym UW.

 

 

Prof. dr hab. inż. Andrzej Paulo (obecnie Akademia Górniczo Hutnicza) był uczestnikiem i organizatorem licznych wypraw badawczych do Ameryki Południowej. W roku 1975 uczestniczył w Czechosłowacko-Polskiej wyprawie na wulkan Cotopaxi (Ekwador). Zaowocowała ona licznymi publikacjami i pracami naukowymi dotyczącymi geomorfologii regionu oraz przyczyniła się znacząco do powstania Parku Narodowego Cotopaxi. Trzy lata później Krakowski Oddział Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk zorganizował wyprawę Peru?75, podczas której prowadzono badania glacjologiczne w Cordillera Blanca i limnologiczne w Jeziorze Titicaca. Kierownikiem wyprawy był R. Kozioł zaś kierownikami naukowymi J. Niewodniczański i A. Paulo. W 1989 i 1990 prof. Paulo odbył wraz z dr hab. Janem Kuśmierką i prof. Markiem Niecią wyjazd naukowy do Ekwadoru na Universidad Tecnica Particular Loja, Universidad Nacional w Quito oraz Cologio de Ingenieros Geologicos, Mineros y Petroleos w Quito. Wraz z dr. inż. Andrzejem Gałasiem i dr. inż. Mariuszem Krzakiem zorganizował dwie (2003 i 2004) wyprawy geologiczne do Peru do kanionu Colca (następna wyprawa planowana jest na rok 2006 - http://home.agh.edu.pl/~peru/). W roku 2005 wraz z Andrzejem Ciszewskim i Bogusławem Dąbrowskim przeprowadził badania speleologiczne i geologiczne w Parku Narodowym Toro Toro oraz kopalni rud cyny Huanuni.

 

 

 

 

Głównymi zainteresowaniami badawczymi Patrycji Prządki-Giersz są archeologia i ikonografia przedhiszpańskich kultur andyjskich. W 1999 P. Prządka-Giersz brała udział w trzech projektach archeologicznych na terenie Peru: - Taller del Campo "Lomas de Lurín" na stanowisku Pueblo Viejo niedaleko Limy (Peru), Proyecto Nasca na stanowisku Cahuachi na płaskowyżu Nasca, jak również w Proyecto Arqueológico Condesuyos w okolicach wulkanu Nevado Coropuna, w departamencie Arequipa, w południowym Peru. W 2000 roku brała udział w Proyecto Arqueológico Huacas del Sol y la Luna niedaleko dzisiejszego miasta Trujillo, na północy Peru, pracując na jednym z sektorów stanowiska Huaca de la Luna. W tym samym roku rozpoczęła pracę nad największą na świecie kolekcją naczyń kultury Moche mieszczącą się w prywatnym muzeum Museo Arqueológico Rafael Larco Herrera w Limie. Celem tych badań było przeprowadzenie studium ikonograficznego najwyższego bóstwa panteonu Moche, które pojawia się w różnych kontekstach począwszy od plastycznej dekoracji naczyń ceramicznych a skończywszy na zdobieniu murów świątyń. Wyniki tych badań zostały zawarte w pracy magisterskiej, a większa ich część została zamieszczona w wydawanej obecnie książce El mundo sobrenatural mochica. Imágenes escultóricas de las deidades antropomorfas en el Museo Arqueológico Rafael Larco Herrera", napisanej wspólnie z dr Krzysztofem Makowskim z Pontyfikalnego Uniwersytetu Katolickiego w Limie i mgr Miłoszem Gierszem z OBP UW.

Od 2002 roku współkieruje Projektem Archeologicznym ?Valle de Culebras?, realizowanym m. in. dzięki dotacjom Komitetu Badań Naukowych i prywatnych sponsorów. Od tego samego roku mgr Prządka-Giersz piastuje funkcję Sekretarza Generalnego Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Studiów Latynoamerykanistycznych. Obecnie pracuje nad rozprawą doktorską dotyczącą struktury osadniczej na północno - centralnym wybrzeżu Peru w Późnym Okresie Przejściowym.

 

 

RYN Zdzisław, Jan - ur. 21.10.1938 w Szczyrku; prof. habilitowany medycyny, psychiatra, dyplomata, profesor UJ. Szkoła Podstawowa im. Królowej Jadwigi w Białej Krakowskiej. Liceum Ogólnokształcąące im. Adama Asnyka w Bielsku-Białej (matura 1957). Akademia Medyczna im. Mikołaja Kopernika w Krakowie, Wydział Lekarski (dyplom 1963). Studia podypl.: AM w Krakowie, specjalizacja z psychiatrii I stopnia (1967), II stopnia (1969). Studia doktoranckie w AM w Krakowie, doktorat (1971), habilitacja w zakresie psychiatrii (1979), profesor (tytuł 1994). Szpital Miejski Nr l w Bielsku-Białej (1961-65), stażysta (1961-63), asystent Oddziału Chorób Wewnętrznych (1964-65). Akademia Medyczna w Krakowie, Państwowy Szpital Kliniczny (1965-67, 1972-73), stypendium specjalizacyjne. Miejski Ośrodek Matki i Dziecka w Krakowie, Poradnia Zdrowia Psychicznego (1970-71), asystent lecznictwa. Państwowy Dom Pomocy Społecznej w Mianocicach, woj. kieleckie (1965-91), konsultant ds. psychiatrii. Akademia Medyczna w Krakowie, Katedra Psychiatrii (od 1973), asystent, starszy asystent (1973-75), adiunkt (1975-79), adiunkt habilitowany (1979-83), docent (1983), profesor nadzwyczajny (1994), prodziekan Wydziału Lekarskiego (1981-84), członek Kolegium Dziekańskiego Wydziału Lekarskiego (1984-88). Uniwersytet Jagielloński, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Klinicznej, kierownik (1984-89). Specjalista Wojewódzki w Tarnowie w zakresie psychiatrii (1976-81). Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, Zakład Rehabilitacji w Neurologii i Psychiatrii (prof. od 1996).
Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny RP w Chile i Boliwii (1991-96). Konsul honorowy Republiki Chile w Krakowie (1997-2000).
Ważniejsze osiągnięcia:

Organizacja placówki po 17 latach przerwy w stosunkach dyplomatycznych
Doprowadzenie do podpisania podstawowych umów bilateralnych
Doprowadzenie i organizacja wizyty Ministra Spraw Zagranicznych RP w Chile (min. Krzysztof Skubiszewski) oraz kilku ministrów i wiceministrów
Doprowadzenie do zniesienia obowiązku wizowego z Chile i Boliwią
Doprowadzenie do korzystnej dla Polski umowy ze Stocznią Szczecińską na budowę 26 kontenerowców dla partnera chilijskiego
Doprowadzenie i organizacja wizyty oficjalnej Prezydenta RP Lecha Wałęsy w Chile (luty 1995 rok) oraz pozyskanie dla Niego doktoratu honoris causa Uniwersytetu Chilijskiego (Domeykowskiego)
Powołanie Zjednoczenia Polskiego w Chile im. Ignacego Domeyki i włączenie tej Organizacji w strukturę USOPAŁ
Podpisanie umowy miast bliśniaczych: Kraków ? La Serena, Gdańsk ? Concepción, Bielsko-Biała ? Rancagua i Elbląg ? Coquimbo
Trzy podróże oficjalne do Boliwii: Integracja środowisk polonijnych i powołanie Związku Polaków w Boliwii; wizyta polskich placówek misyjnych w Boliwii; organizacja Dni Polskich w La Paz.
Doprowadzenie do podpisania 8 umów międzyuniwersyteckich oraz między Chilijskim Instytutem Antarktycznym i Polską Akademią Nauk
Jako pierwszy Ambasador RP złożyłem wizyty oficjalne na Antarktydzie oraz w Polskiej Stacji Naukowej im. H. Arctowskiego oraz na Wyspie Wielkanocnej (Rapa Nui)
Zaproszenie do Chile około 40 polskich naukowców i artystów na konferencje naukowe, kongresy lub występy i wystawy
Opublikowanie książek w Chile: ?Historia Emotiva de Polonia?, ?El dolor tiene mil rostros. Juan Pablo II y los enfermos? (3 wydania w Santiago de Chile), ?Ignacio Domeyko ? Ciudadano de dos Patrias? oraz w Polsce książki ?Credo? z przekładem na język polski poezji i prozy chilijskiej laureatki Nagrody Nobla Gabrieli Mistral.
Opublikowanie w Chile około 500 publikacji prasowych i wywiadów na tematy polskie.
Powołanie zespołu postulatorów w sprawie uznania Ignacego Domeyki za Sługę Bożego w uznaniu jego heroicznej obrony wartości chrześcijańskich w Chile. Przygotowanie w tym celu monografii: ?Ignacy Domeyko. ?ycie i dzieło? (2 tomy, w druku).
Otrzymane odznaczenia i wyróżnienia:
* Cruz Grande Orden de Merito de Chile (Krzyż Wielki Orderu Zasługi Chile)
* Obywatelstwo Honorowe Miasta La Serena (1996)
* Ambasador Roku 1993 w Korpusie Dyplomatycznym w Santiago de Chile
* Członkostwo honorowe: Instituto de Chile ? Academia Chile de Medicina; Sociedad de Neurologia, Psiquiatria y Neurocirugia de Chile, Sociedad Chilena de Historia y Geografia; Unión Polaca de Chile; Związek Polaków w Mendozie.
Działalność jako Konsul Honorowy Chile w Krakowie:
Organizacja wizyty oficjalnej Prezydenta Chile Eduardo Freia w Krakowie i Oświęcimiu
Pozyskanie doktoratu honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie dla Prezydenta Chile
Organizacja Dni Nauki Polskiej w Chile (Santiago i La Serena) oraz wydanie materiałów w formie książkowej
Opublikowanie dwóch monografii poświęconych Ignacemu Domeyce: ?Ignacy Domeyko. Obywatel świata? (Wyd. UJ, 2002), ?Rok Ignacego Domeyki 2002? (Wyd. UJ, 2004).
Organizacja 4 wypraw naukowo-eksploracyjnych do Chile: Kordyliera Domeyki i Wulkany Atacamy (wyprawa nagrodzona ?Kolosami?), Wulkany Araukanii, Jaskinie Wyspy Wielkanocnej i inne.
Otrzymane wyróżnienia:
Obywatelstwo Honorowe miasta Coquimbo
Medal Honorowego Kawalera Cruz del Terecer Milenio - Coquimbo

Członek.: Pol. Tow. Psychiatrycznego, Pol. Tow. Lekarskiego, Pol. Tow. Studiów Latynoamerykańskich, Komisji Nauk Psychologicznych PAN, Komisji Historii i Filozofii Medycyny PAN, Komisji Etyki Medycznej PAU; czł. hon. Sociedad Chilena de Neurologia, Psiquiatria y Neurocirugia, Academia Chilena de Medicina - Instituto de Chile; czł. Polskiej Akademii Medycyny, The Explorers Club (FI); czł. koresp. Sociedad Chilena de Historia y Geografia; czł. PTTK, ZSP, TOPR; profesor honorowy Universidad de Chile (1993), Universidad de Valparaiso (1994), Universidad de La Serena - Chile (l993).
Wyjazdy zagraniczne o charakterze zawodowym: pobyty studialne - Instituto Boliviano de Biologia de Altura w Boliwii (l978-79), Universidad Autónoma de Puebla w Meksyku (1988-89); staż - New York State University Stony Brook (1984).
Ważniejsze osiągnięcia: ?Zaburzenia psychiczne u alpinistów w warunkach stresu wysokogórskiego" (doktorat 1971); ?Układ nerwowy a wysokość - zespół astenii wysokogórskiej" (habilitacja 1979).
Służba publiczna: Rada ds. Reform Ustrojowych Państwa - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów (1996-2000); Międzyresortowy Zespół ds. Polityki Prorodzinnej (1996-2001); Międzyresortowy Zespół ?Przeciw przemocy - Wyrównać szansę" (1996-2000).
Publikacje książkowe: "Medycyna i alpinizm" (1973), "Psychiatria i psychologia sądowa. Bibliografia polska 1945-1975" (1980, współautor), "Los Andes y La Medicina" (1981), "Cierpienie ma tysiąc twarzy. Jan Paweł II i chorzy" (1989), "Skoczkowie narciarscy. Studium psychologiczne" (1990, współautor), "Antoni Kępiński. Autoportret człowieka" (1992, 1993, 1997, 1998, 2000, 2003), "El dolor tiene mil rostros. Juan Pablo II y los enfermos" (1993, 1994, 1995), "Die Auschwitz-Hefte" (1987,1994,1995, współautor), "Ignacio Domeyko. Ciudadano de dos patrias" (1994), "Antoni Kępiński. Samarytanin naszych czasów" (1997, red. i współautor), "Ethics in Medicine" (2001, współredaktor i współautor), "Elementarz Antoniego Kępińskiego dla zdrowego i chorego" (2002, red.), "Ignacy Domeyko - Obywatel świata. Ignacio Domeyko " Ciudadano del Mundo" (2002, red. i współautor), "Rok Ignacego Domeyki 2002. Pod auspicjami UNESCO" (2003), "Psychiatria obozów koncentracyjnych i prześladowań politycznych. Bibliografia Katedry Psychiatrii CM UJ" (2003), "Medicina tradicional de las Américas (2003, red. i współautor), "Antoni Kępiński. Psychiatria humanistyczna" (2003, red.), "Dekalog Antoniego Kępińskiego" (2004, red.), "Antoni Kępiński. Refleksje oświęcimskie" (2005, red. i współautor). Autor około 400 publikacji naukowych, głównie w czasopismach zagranicznych na temat psychiatrii klinicznej, sądowej i społecznej, patologii obozów koncentracyjnych, medycyny górskiej, psychologii alpinizmu, antropologii i medycyny Indian Ameryki Południowej, a także o etyce medycznej i cierpieniu; autor kilkuset prac popularnonaukowych, reportaży i esejów o tematyce górskiej, psychologicznej, biograficznej i historycznej.
Wyróżnienia i odznaczenia: Złota Odznaka PTTK, Escudo de Armas de la Nuestra Senora de La Paz - Boliwia (1974), Medal 50-lecia Polskich Wypraw w Andy (1984). Odznaczenia: Cruz Grande Orden Merito de Chile (1996), Ciudadano Ilustre de La Serena (Obywatel honorowy Miasta La Serena - Chile) (1996), "Bene Meritus" Polskiego Towarzystwa Lekarskiego (1999), Medal Medicina Cracoviensis (2000); Visita Ilustre de la Comuna de Coquimbo (Obywatel Honorowy miasta Coquimbo " Chile, 2004); Honorable Caballero Cruz del III Milenio (Honorowy Kawaler Cruz del III Milenio, 27 IV 2004 r., Chile). Czł. hon. Zjednoczenia Polskiego im. Ignacego Domeyki w Chile, Związku Polaków Mendozie, Polonijnego Klubu Podróżnika w Nowym Jorku oraz Unii Stowarzyszeń i Organizacji Polskich Ameryki Łacińskiej (USOPAŁ).

 

 

 

 

Maciej Sobczyk brał udział w pracach wykopaliskowych na wielu stanowiskach archeologicznych w Europie (Polska, Niemcy) oraz w Ameryce Południowej (Peru). Jego zainteresowania skupiają się wokół problematyki architektury kultur przedhiszpańskich, czego wyrazem była praca magisterska pt. Architektura grobowa w rejonie Nevado Coropuna obroniona w Instytucie Archeologii, U.W. w roku 2000.

W latach 1997- 99 brał udział w następujących projektach badawczych ( na terenie Peru: "Churajon - skala kulturowo-chronologiczna dla południowych Andów Peruwiańskich (II - XV w. n.e.)" - kierownik: prof. UW dr hab. Mariusz Ziółkowski "Chullpas - budowle grobowe na stanowisku Tompullo 2 (dep. Arequipa-Peru)" - kierownik - mgr Janusz Wołoszyn "Coropuna - strategie adaptacyjne przed hiszpańskich kultur Andów Południowych do środowiska stepu wysokogórskiego (puna) od okresu archaicznego do XV w. n.e."- kierownik - prof. UW dr hab. Mariusz Ziołkowski Wszystkie te zadania badawcze finansowane w dużej mierze ze środków KBN, były realizowane w ramach tzw. Projektu Condesuyos, prowadzącego multidyscyplinarne badania na terenie dawnej inkaskiej prowincji o tej samej nazwie.

W roku 2003 prowadził samodzielne prace badawcze finansowane przez KBN: "Architektura grobowa Południowych Andów Peruwiańskich - zróżnicowanie konstrukcyjne" Badania te będące kontynuacją prac z lat 90-tych, pozwoliło na z dokumentowanie ok. 120 grobowców, wśród których występują typy, nierozpoznane dotychczas w tym regionie (m.in. dwupoziomowe chullpas o prostokątnej podstawie) . Również te prace były realizowane były w ramach projektu Condesuyos. Obecnie przygotowuje doktorat poświecony problematyce prowincjonalnej architektury inkaskiej, występującej u podnóża wulkanu Coropuna.

 

 

 

 

 

Dr Janusz Wołoszyn pracuje w Andyjskiej Misji Archeologicznej IA UW od momentu ukończenia studiów w 1995 r. Specjalizuje się w archeologii przedhiszpańskiej Ameryki Południowej. Jego zainteresowania obejmują przede wszystkim ikonografię kultur rozwijających się na obszarze Andów Środkowych w czasach poprzedzających powstanie na tym terenie państwa Inków. W trakcie swej dotychczasowej pracy odbył szereg zagranicznych staży naukowych i specjalizacyjnych. Najważniejszym z nich był pobyt na 10-miesięcznym stypendium badawczym Rządu Peru na Pontificia Universidad Católica del Perú w Limie na przełomie lat 1998/1999. Krótsze staże objęły m.in. pobyty: w ośrodku Włoskiego Centrum Badań Ameryki Prekolumbijskiej (CISRAP) w Brescii oraz w muzeach archeologicznych i etnograficznych w Madrycie, Berlinie, Paryżu, Limie, Trujillo i La Placie.

Uczestniczył w dwudziestu kilku kampaniach badawczych na stanowiskach archeologicznych w Polsce, Niemczech, Wlk. Brytanii, Izraelu i przede wszystkim w Peru, gdzie brał udział w realizacji Projektu ?Nasca? Włoskiej Misji Archeologicznej (kierowanej przez prof. Giuseppe Orefici) oraz Projektów ?Condesuyos? i ?Tompullo 2? prowadzonych przez Archeologiczną Misję Andyjską. Wyniki swych prac prezentował na kilku konferencjach i kongresach, w tym na 50. Międzynarodowym Kongresie Amerykanistów, który odbył się w Warszawie w 2000 r.

Jest autorem i współautorem kilkunastu publikacji naukowych, w tym jednej książki, katalogu ceramiki kultur peruwiańskich z tzw. Kolekcji Klugera, zdeponowanej w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Krakowie. Książka ta została wydana w międzynarodowej serii Corpus Americanensium Antiquitatum i wraz z opublikowanym później katalogiem tkanin stanowi polski wkład w dzieło opracowywania światowych kolekcji amerykanistycznych. Jest również autorem, recenzentem i tłumaczem kilkunastu pozycji popularnonaukowych (w tym czterech książek) oraz katalogu wystawy ?Władca z Sipán?,prezentowanej w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie w 1999 r.

Od 1996 r. jest współredaktorem pisma Andes - serii monograficznej wydawanej przez Archeologiczną Misję Andyjską i Polskie Towarzystwo Studiów Latynoamerykanistycznych. W Towarzystwie tym dr Wołoszyn dwukrotnie piastował funkcję Sekretarza Generalnego Zarządu Głównego.

 

 

Uczestniczył w wielu badaniach archeologicznych, między innymi w Polsce, Iraku i Ekwadorze. Pełnił funkcję zastępcy kierownika ?Projektu Huaura-Checras? Polskiej Wyprawy Naukowej w Andy, realizowanego w Peru, w departamencie Lima od sierpnia do października 1978. Brał również udział w drugim sezonie badań tego projektu w roku 1985.

Od stycznia do września 1981, dzięki stypendium Ekwadorskiego Instytutu Kredytów Naukowych i Stypendiów, pracował w Instytucie Antropologii w Otovalo w Ekwadorze. W tym okresie rozpoczął badania nad orientacją budowli ceremonialnych kultur inkaskiej i Ca?ari na stanowisku Ingapirca w Ekwadorze (prowincja Ca?ar). Badania te kontynuował w latach 1985, 1987 i 1988. W roku 1991 i 1994 wraz z architektem Sławomirem Święciochowskim i geologiem dr. Jerzym Grodzickim prowadził badania nad konserwacją stanowiska Ingapirca.

Od roku 1986 był uczestnikiem Projektu Nasca Włoskiej Misji Archeologicznej i uczestniczył w wielu sezonach badań Włoskiej Misji na stanowiskach Cahuachi i Pueblo Viejo w dolinie Nasca.

Od roku 1996 jest kierownikiem Projektu Archeologicznego Condesuyos, powołanego dzięki umowie o współpracy między Uniwersytetem Warszawskim a Katolickim Uniwersytetem NMP w Arequipie.

Prowadził badania i konferencje w wielu krajach amerykańskich i europejskich, jako stypendysta m.in. Wyższej Szkoły Nauk Społecznych (EHESS) w Paryżu, Uniwersytetu w St. Andrews w Szkocji, Wolnego Uniwersytetu w Brukseli, Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma w Bonn, Fundacji Fyssena w Paryżu, i innych.

Uczestniczył jako prelegent i/lub koordynator w około 50 międzynarodowych kongresach i sympozjach, między innymi w 44., 45., 46., 47., 48. i 49. Międzynarodowym Kongresie Amerykanistów. Pełnił funkcję sekretarza Generalnego 50. Międzynarodowego Kongresu Amerykanistów odbywającego się w Warszawie w dniach 10-15 lipca 2000 roku. Od tego momentu jest Sekretarzem Stałego Komitetu Międzynarodowych Kongresów Amerykanistów.

W ciągu 22 lat brał udział w wielu wydarzeniach naukowych i kulturalnych związanych z Ameryką Łacińską. Ostatnio prowadził konferencje w Limie: na Katolickim Uniwersytecie NMP w Arequipie i na Uniwersytecie San Agustín. Uczestniczył w III Kongresie Etnohistorii Limy, prowadził konferencję w Instytucie Studiów Peruwiańskich w Limie. Był inicjatorem i realizatorem projektu wykonania w Polsce i przekazania do Peru dwóch płaskorzeźb przedstawiających inżyniera Ernesta Malinowskiego. Jedna z tych płaskorzeźb obecnie znajduje się w Muzeum Króla Filipa w Callao, a druga na placu Ernesta Malinowskiego w dzielnicy Yanahuara w Arequipie. Również z jego inicjatywy Uniwersytet Warszawski (wraz z innymi polskimi instytucjami) przekazał na Uniwersytet Chilijski w Santiago de Chile popiersie wybitnego polskiego uczonego, rektora chilijskiej Alma Mater, inżyniera Ignacego Domeyki.

 

 

Jego główne zainteresowania skupiają się na sztuce i archeologii Mezoameryki ze szczególnym naciskiem na kulturę Majów. W roku 1999 Jarosław Źrałka uczestniczył w badaniach archeologicznych prowadzonych przez Uniwersytet Yale na stanowisku kultury Majów w Aguatece (Gwatemala). W latach 1999-2005 brał także udział w badaniach realizowanych przez Projekt Triangulo w północno-wschodniej Gwatemali w następujących ośrodkach kultury Majów: Nakum, Yaxha, Naranjito i El Sombrero. Częścią tych badań była m.in. dokumentacja w Nakum graffiti, którymi Majowie pokrywali ściany świątyń i pałaców, jak również praca w obrębie monumentalnej architektury i badania nad peryferiami i strukturą osadniczą tego stanowiska.

Jarosław Źrałka jest dwukrotnym stypendystą Fundacji SYLFF (Sasakawa Young Leaders Fellowship Fund, Tokyo Foundation) w University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology, gdzie pracował nad swoją rozprawą doktorską. W roku 2005 obronił doktorat zatytułowany Terminal Classic occupation in the Maya sites located in the area of Triangulo Park and the problem of their collapse. Jest obecnie zatrudniony w Pracowni Archeologii Nowego Świata Instytutu Archeologii UJ.